Właściciele domów i mieszkań muszą liczyć się z różnorakimi formami obciążeń ich majątków. Jednym z najczęstszych jest opodatkowanie nieruchomości. Czy jednak w każdym wypadku jest ono nieuniknione?
W największym skrócie można powiedzieć, że ten rodzaj daniny publicznej pobierany jest od każdego właściciela lub współwłaściciela nieruchomości. Podatek od nieruchomości jest przy tym zobowiązaniem solidarnym, a więc całość zobowiązania podatkowego może być wyegzekwowana od każdego ze współposiadaczy przedmiotu opodatkowania. Daninę publiczną tego typu płaci się zarówno od budynków (mieszkalnych i innych), budowli, jak i gruntów. Wysokość stawek podatkowych jest ustalana przez władze samorządowe i komunikowania podatnikowi w formie decyzji o wysokości podatku. Władze gminne mają również możliwość – w ramach zachęt dla inwestorów – zwolnienia części nieruchomości z opodatkowania. Z podatku zwolnione są również niektóre z typów gruntów, na przykład służące samym samorządom, zajęte przez wody płynące lub drogi publiczne, tereny ambasad i konsulatów. Zwolnione są również tereny rolne i leśne (te jednak mogą być przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym i leśnym).